Деменцијата е збир на симптоми кои придружуваат повеќе од 150 болести кои влијаат на меморијата, размислувањето, емоциите и однесувањето. Често се случува во одреден момент да не се потсетиме на некоја информација, или некоја ситна обврска, особено ако сме имале напорен ден. Сенилноста (деменција) може да нè лази со години, но секоја заборава во никој случај не е деменција.

Што не е деменција?

Повремените проблеми со меморијата се нормални, доколку не го попречуваат нашето секојдневно функционирање. Деменцијата е губење на меморијата и способноста за размислување што може да биде многу сериозно и да го направи пациентот зависен од помошта на другите луѓе, објаснува д-р Севил Јашар од болницата Џон Хопкинс.

– Стресот, дополнително напорниот ден, послаб сон, некои лекови можат да влијаат на нашите когнитивни способности и да доведат до привремен заборав. Тоа што во еден момент не можеме да се сетиме, а името на некој филм ни стои на „врвот на јазикот“ не е знак за деменција – вели д-р Јасар.

Во огромното мнозинство на случаи, овие мали проблеми не се причина за грижа. Меѓутоа, ако забележиме дека слични нарушувања на меморијата стануваат се почести и ни прават проблеми нам или на нашите најблиски, не е лошо да разговараме со експерт. Важно е да знаете како да разликувате едноставни грешки од посериозни проблеми, кои понекогаш можат да бидат првите знаци на деменција.

Ги изгубивме или заборавивме нашите клучеви

Можно е брзо да ставите кутија чај во фрижидер, иако не е таму. На сите им се случува нешто да изгубат набрзина или да не се сетат каде ги оставиле клучевите. Во овој случај, ја гледаме грешката, обидете се да ги запомните и пронајдете клучевите во чантата, или на полица во собата.

Проблемот настанува кога почнуваме премногу често да губиме работи или да ставаме некои предмети на погрешни места. Така, солта и шеќерот се наоѓаат во рерната или во бањата наместо на полиците во кујната. Се случува човек, без причина, упорно да тврди дека некој му ги украл клучевите што не може да ги најде.

Проблем со ориентација

Малите проблеми со ориентацијата во нова средина не се причина за загриженост. Вообичаено е да имаме потешкотии со нашата ориентација додека возиме, на пример на заобиколен пат што досега не сме го користеле. Можно е за време на прошетка да заборавиме да отсечеме на најблиската раскрсница, но само затоа што нашите мисли залутале во друга насока.

Сериозен знак за деменција може да биде ситуацијата кога човек долго пешачи и целосно се изгуби, заборава каде е, влезе во погрешен автобус, не знае каде оди и не бара помош од никого.

Не се сеќаваме кој ден е

Можно е понекогаш да заборавиме кој ден во неделата е, но обично брзо се сеќаваме дека не е петок, туку четврток. Загрижувачки е ако човек не знае кој ден во неделата е, па дури и која сезона е, подолг временски период.

Друг проблем е фактот што, на пример, забораваме да дојдеме на свадба или прослава за која сме се подготвувале неколку недели однапред.

Нарекување на луѓе или работи со погрешни имиња

Вообичаено е дека понекогаш во разговор не можеме да се сетиме на вистинските зборови во еден момент. Оваа ситуација е нормален процес на стареење, кога на лицето може да му треба малку повеќе време да обработи некои информации. Сепак, екстремните тешкотии со нови информации, постојаното повикување луѓе со погрешни имиња може да бидат аларм.

Човек кој порано бил дружељубив често се повлекува од општеството во оваа ситуација, одеднаш престанува да зборува, тешко му е да го следи едноставниот заплет на филмот. Сето ова може да биде предупредувачки знак дека треба да побарате стручна помош.

Што ако не знаете каде се вашите пари и не ви се платени сметките?

Заборавањето на името на кучето на соседот кое не го гледаме секој ден е нормално, проблемот е кога проблемите со меморијата многу влијаат на нашиот секојдневен живот.

Се случува човек кој никогаш немал ниту еден динар долг да не знае дека неколку месеци не ја платил сметката за струја. Дополнителен проблем е тоа што некои од овие ситуации може да се комплицираат ако има, на пример, прекин на струја.

Првите знаци на променето однесување

Кога некој кој спортувал со голема страст нема желба да гледа ниту еден натпревар или кога исклучително негувана личност ќе престане да се грижи за личната хигиена, тоа се факти кои предупредуваат дека настанале промени.

Експертите советуваат да ги следиме промените кај нашите најблиски и да реагираме доколку забележиме нешто нетипично. Првите знаци на изменето однесување може да бидат вовед во деменција. Ненадејно губење на интерес, збунетост, промени во расположението, занемарување на личната хигиена, проблеми со облекувањето, пасивност можат да бидат аларм дека мора да посетите невролог, пишува еКлиника.